Яңа ел бәйрәмнәрендә алкоголь куллануны профилактикалау атналыгы
2024 елның 23 декабреннән 2025 елның 5 гыйнварына кадәр Яңа ел бәйрәмнәрендә алкоголь куллануны профилактикалау атналыгы уза.
Бөтен дөнья кешеләре Яңа ел ялларын түземсезлек белән көтә, ә медицина хезмәткәрләре чираттагы тапкыр Авыр Яңа ел эш көннәренә әзерләнә.
Чөнки статистика буенча бәхетсезлек очракларына, сәламәтлек белән кискен проблемаларга, җәрәхәтләргә һәм юл-транспорт һәлакәтләренә нәкъ менә шушы бәйрәм иң юмарт була. Бу нәрсә белән бәйле соң? Ә болар барысы да, кагыйдә буларак, алкогольле эчемлекләрне һәм тәмлелекләрне куллануда акылсыз якын килү һәм чама хисе булмау белән бәйле. Вәзгыять озакка сузылган Яңа ел бәйрәмнәре белән катлаулана, алар көндәлек мәҗлесләрдә алкогольле эчемлекләр һәм күп күләмдә майлы ризыклар белән уздырыла.
Күпләр рюмка — башка «кәеф өчен» эчү сәламәтлеккә каршы алай ук зур җинаять түгел, дип саный. Еш кына алкогольне «ял итү», үзеңне җиңел һәм иркен хис итү өчен кулланалар. Кешенең спиртлы эчемлекләр үзенчәлекле стимулятор булып тора дигән зур ялгышы шуннан килеп чыга да инде. Әмма чынлыкта барысы да киресенчә.
Алкоголь-ул тормозлау процессына йогынты ясый торган табигый агу. Шуңа күрә «градус астында» булган кешегә ул уңайсызлануын һәм күңелсез рациональлеген җиңгән кебек тоела, хәзер аңа ял итәргә һәм күңел ачарга бернәрсә дә комачауламый. Ләкин канда алкогольнең иң аз концентрациясе булганда да аның баш мие кабыгына йогынтысы гаять зур. Бу үз-үзеңне тоту белән идарә итү өчен җаваплы үзәкләрнең изелүендә чагыла. Шуның нәтиҗәсендә кеше бүтән үз гамәлләрен адекват бәяли алмый һәм хәтта аек аңында беркайчан да батырчылык итмәгәнне дә эшли. Организмда алкоголь концентрациясе арткан саен, тормоз процесслары күбрәк изелә бара.
Алкогольнең кеше миенә тәэсирен өйрәнүче бөтен дөнья галимнәре шуны билгеләп үтәргә мәҗбүр, хәтта бер генә тапкыр каты спиртлы эчемлекләр кабул итү дә баш миенең комплекслы эшчәнлеген боза. Бу күренешләр вакытлы характерда, әмма бик җитди нәтиҗәләргә ия. Алкоголь тәэсирендә нерв күзәнәкләрендә аларның таркалу процесслары (нейрондагы патологик үзгәрешләр) бара, ә бу күзәнәкләрнең торгызылуы, билгеле булганча, бөтенләй башланмый.
Системалы рәвештә эчүче кешеләрдә беренче чиратта вак артерияләр һәм капиллярлар зыян күрә. Алар нәзберекләнә. Баш мие киң кан әйләнеше челтәре хисабына тукланганлыктан, нейроннар кислородка кытлык кичерә башлый. Бу баш авыртулары, организмның гомуми сүлпәнлеге һәм үз игътибарын нәрсәгә дә булса туктата алмау рәвешендә күренә. Әгәр алкоголь интоксикациясе даими характерда булса, бу баш миендә кире кайтарылмас процессларга китерә.
Исегездәме, алкогольнең куркынычсыз дозасы юк! «Ноль-яшәү өчен иң яхшы градус —