Россиядә 2023 елда Милли донор көне 20 апрельдә билгеләп үтелә
Россиядә 2023 елда Милли донор көне 20 апрельдә билгеләп үтелә.
Россиядә Милли донор көне 2007 елның 20 февралендә РФ Дәүләт Думасында донорлык һәм кан хезмәте проблемалары буенча түгәрәк өстәлдә катнашучылар тарафыннан гамәлгә куелган.
🩸Бәйрәм датасы дөньяда беренче кан салуга 1832 елның 20 апрелендә туры килә. Аны яшь Питер табибы-акушер Андрей Мартынович Вольф үткәрә. Бу көнне ул бала тапкан. Кинәт кенә бала табучы хатынның хәле кискен начарлана. Аның кан китүе башланган. Шуннан соң табиб хатынга ире канын салырга карар итә. Бу пациентның гомерен саклап калды.
Бәйрәм традицияләре:
Милли донор көнендә теләгән һәркем медицина үзәкләрендә кан тапшыра. Матбугат конференцияләре һәм акцияләр оештырыла, анда катнашучылар донорлык проблемаларын яктырта. Мактаулы донорлар бүләкләнә.
📌Донорлык турында:
Россия Федерациясендә донорлык процедурасы 2012 елның 6 июлендәге 125 нче Федераль закон белән билгеләнә.
Кешеләр тулы кан, тромбоцитлар яки кан плазмасы бирәләр. Бу Процесс 5-15 минут дәвам итә. Кан биргәннән соң, донор бушлай төшке аш яки акчалата бүләк ала. Тулы канны 2 айга 1 тапкыр тапшырырга рөхсәт ителә, әмма елына 5 тапкырдан артык түгел.
Закон буенча, кан биргән кеше бу көнне хезмәт хакын югалтмыйча эшкә яки укуга килмәскә хокуклы.
📌Кызыклы фактлар:
Донор сүзе латинча donare дарить сүзеннән килеп чыккан.
- Донор балигъ булырга, 50 килограммнан артык авырлыкта булырга, яман шеш, туберкулез яки СПИД белән авырмаска тиеш.
- Период вакытында йөкле һәм имезүче хатын-кызларга, кызларга кан бирергә ярамый.
- Тәннәрендә татуировкалар яки пирсинглар булган кешеләргә аларны кулланганнан яки тишкәннән соң бер елдан да иртәрәк донор булырга рөхсәт ителми.
- Соңгы 48 сәгать эчендә спиртлы эчемлекләр эчкән кешеләргә кан бирү тыела.
Бер тапкыр донордан 350-450 мл кан алалар.
40 тапкыр кан тапшырган яки 60 тапкыр плазма бүләк иткән кешеләр Россиянең Мактаулы донорлары булып санала.
БСО мәгълүматлары буенча, Даими кан биргән кешеләр уртача кешедән 5 ел озаграк яшиләр.
Планетада яшәүче һәр өченче кеше гомерендә бер тапкыр булса да донор каны салуга мохтаҗ.
1900 елда Австрия табибы Карл Ландштейнер кан төркемнәрен ача.